Խաչը, որպես քրիստոնեական հավատի խորհրդանիշ, կարևոր տեղ է զբաղեցնում Հայաստանի միջնադարյան արվեստում: Ի տարբերություն մյուս առաքելահիմք եկեղեցիների՝ մեր եկեղեցում Սուրբ Խաչին վերաբերվող տոներն ամենաշատն են: Դրանք են՝ Գյուտ խաչի-Խաչգյուտ Խաչի երևման տոն Խաչվերաց Վարագա սուրբ խաչի տոն Գյուտ խաչի տոն – Քրիստոսի համբարձումից հետո նրա խաչափայտը գտնվում էր Գողգոթայում՝ լքված ու մոռացված: Սակայն շուտով Երուսաղեմի …
Զինվորները Հիսուսին տարան կառավարչի ապարանքի բակը, ծիրանի պատմուճան հագցրին և գլխին փշե պսակ դրեցին: Ապա ծաղրելով սկսեցին բարև տալ Հիսուսին և ասել. «Ողջու~յն քեզ`հրեաների թագավորիդ»: Այս ամենից հետո եղեգով գլխին զարկեցին,թքեցին երեսին,ծնկի գալով,ծաղրանքով երկրպագեցին նրան:Այսպես ծաղրուծանակի ենթարկելուց հետո ծիրանի պատմուճանը հանեցին վրայից,իր զգեստները հագցրին ու դուրս տարան,որպեսզի խաչը հանեն: Մի մեծ փայտե խաչ,որի …
Ձեռբակալված Հիսուսին զինվորները բերեցինավագքահանայի տունը:Բակում նրանք կրակվառեցին և նստեցին շուրջը:Պետրոսը և մի ուրիշ աշակերտ, որի անունը Հովհաններս էր, հեռվից գնում էին նրանց հետևից, մինչև որ հասան ավագ քահանայի ապարանքի բակը: Մյուս աշակերտը, որ ծանոթ էր ավագ քահանային, Հիսուսի հետ մտավ նրա ապարանքի բակը, իսկ Պետրոսը կանգնեց դռան մոտ և ներս չմտավ: Հովհաննեսը դուրս եկավ և …
Խորհրդավոր ընթրիք տեսարանը իրենից ներկայացնում է Քրիստոսի վերջին ընթրիքը աշակերտների հետ Երուսաղեմի Վերնատանը, որի ժամանակ և Քրիստոսը հայտնում է իր մոտալուտ մատնության մասին, միևնույն ժամանակ, օրհնում է հացն ու գինին՝ սահմանելով հաղորդության խորհուրդը: Այս տեսարանն ունի 2 ասպեկտ. 1) դավաճանությանհայտնիլինելը (պատմականտիպ), 2) հաղորդությանհիմնադրումը (ծիսականտիպ): Խորհրդավոր ընթրիքի պատկերագրությունը ձևավորվել է կանոնավոր ավետարանների համաձայն: Այս մասին պատմում …
Երբ Երուսաղէմին մօտեցան եւ եկան Բեթփագէ, Ձիթենեաց լերան մօտ, այն ժամանակ Յիսուս իր աշակերտներից երկուսին ուղարկեց ու նրանց ասաց. «Գնացէ՛ք այդ գիւղը, որ ձեր դիմացն է, եւ այնտեղ կը գտնէք կապուած մի էշ եւ նրա հետ՝ մի քուռակ. արձակեցէ՛ք բերէք ինձ: Եւ եթէ մէկը ձեզ բան ասի, կասէք, որ Տիրոջը պէտք են. եւ նա իսկոյն …
Տեառնընդառաջը Հայ Առաքելական եկեղեցու տերունի և անշարժ տոներից է, որը նշվում է փետրվարի 14-ին: Այն տոնվում է Սուրբ Ծննդից քառասուն օր հետո: Տեառնընդառաջ անունը ստուգաբանվում է քրիստոնեական ավանդությամբ: Նախնյաց օրենքի համաձայն՝ ծննդաբերած կինը քառասուն օրական զավակին պիտի տաներ տաճար, նվեր մատուցեր Աստծուն և աղոթեր: Տոնը նվիրված է քառասունօրյա մանուկ Հիսուսի ընծայմանն Աստծուն: Մարիամը Հիսուսին տանում …
Լիդիա Դուռնովոն ծնվել է 1885 թ-ին Սմոլենսկում: 1902 թ. նա ավարտում է տեղի վարժարանը, որտեղ սովորում է նկարչություն: 1904թ. Դուռնովոն տեղափոխվում է Պետերբուրգ, և ընդուվում է Ա.Վ. Մակովսկու արվեստանոց, սակայն սովորում է այստեղ ընդամենը մեկ տարի, քանի որ սկսվում է ռուս-ճապոնական պատերազմը, և նա՝ որպես գթության քույր, մեկնում է ռազմաճակատ: 1906թ. Դուռնովոն վերադառնում է Պետերբուգ, …
1332 թ. Սարգիս Պիծակի նկարազարդած «Ծովու ավետարանի» (N 2649/34) կազմը շքեղ մի գործ է, որը պատրաստվել է Գրիգոր քահանայի պատվերով, ձեռագրի նկարազարդումներից երկու տարի անց՝ 1334 թ., Սսում: Այն արծաթից է, ոսկեջրած: Առաջին երեսին խաչելության տեսարանն է, որտեղ ներկայացված է Քրիստոսը՝ գլուխը դեպի ձախ թեքած, խաչազարդ լուսապսակով: Խաչափայտը, որի հորիզոնական թևերին ելնդավոր տառերով գրված է …
Բազմադարյան հայ մանրանկարչության կարևորագույն հուշարձաններից է Մշո Ճառընտիրը կամ Տոնականը: Լինելով ամենամեծ հայկական մագաղաթյա ձեռագիրը՝ վերջինս պահվում է Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանում, 7729 համարի ներքո: Ճառընտիրը բովանդակում է ճառեր, քարոզներ, ներբողներ, ուղերձներ, կանոններ և զրույցներ, պատմական բովանդակություն ունեցող շարադրանքների հատվածներ, ամփոփում է համաքրիստոնեական, ինչպես նաև հայ սրբերի վկայաբանությունները՝ համակարգված ըստ քրիստոնեական տոների: Մշո Ճառընտիրը 12-րդ …
