Դավիթ Պետրոսյան, «Սասնա ծռեր» ազգային կտակարանի խրատաբանությունը, Պրակ Ա, Երևան, 2021 Հատված «ԴԻՊՎԱԾՆԵՐ» բաժիններում՝ էպոսից մեջբերված հատվածները քաղված են 100 պատումների հիման վրա հյուսված համահավաք բնագրից (Սասունցի Դավիթ, պատ. խմբ.՝ Ա. Մ. Նազինյան, ՀԳԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ, Երևան, ՀԳԱ հրատ., 1993, 416 էջ – այսուհետ՝ աղբյուր), որի շարադրանքը մատչելի է ընթերցող լայն շրջանակի …
![[Նոր գիրք] «Կարսի 1920 թ. ինքնասպանները»](http://arvestagir.am/wp-content/uploads/2019/04/Suicides-of-Kars-1920.jpg)
…Բոլշևիկադաշնակցական հակամարտության վրա հենված պատմագրությունը, «Կարսի 1920 թ. անկումը» քննելիս, շեշտը հիմնականում դրել է արտաքին պատճառների վրա: Այնինչ, և՛ երեկ, և՛ այսօր, արտաքին և դիվանագիտական պատճառներն ածանցյալն են ներքին խորքային պատճառների: Այդ օրերին տիրող գաղափարական, ռազմական, բարոյահոգեբանական, վարչաիրավական դրությունը հանգեցրել է բարոյալքության, դավաճանության, դասալքության, թալանի, խորացրել է եղած օտարամոլությունը և անտարբերությունը՝ որձատելով թե՛ ռազմաճակատը, թե՛ …
150 տարի առաջ հայոց «գեղարվեստի այգին» ծնեց գրող-երգիծաբան Երվանդ Օտյան, գրող-թատերագիր Լևոն Շանթ, մեծությամբ երկրորդ հայազգի ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյան, Հովհաննես Թումանյան ու Կոմիտաս: Եթե վերջին երկուսը վայելում են որոշակի ժողովրդականություն, ապա մյուսները դեռևս կարոտ են բավարար հանրայնացման: Ասվածն ունի մի քանի մշակութաբանական պատճառներ, որոնցից առավել նշանակալի են երկուսը. նախ՝ Թումանյանն ու Կոմիտասը «գագաթներ» են իրենց …
«Հայոց դանթեականը» Հովհաննես Շիրազի աստվածային տաղանդի փայլատակումներից մեկն է, որի ամբողջ ուժն ու խորությունը զգալու համար անհրաժեշտ է սուզվել նրա աստվածաշունչ-նարեկաշունչ տողերի մեջ»: Նարեկաշունչ տողեր… «Հայոց դանթեականը» որոտնամատյանի արդարև արժևորումը թողնելով ուսումնասիրողներին՝ խուզարկու լապտերն ուղղենք գրականագետ Սուրեն Աղաբաբյանի սահմանմանը: Առանց զուգակշռելու Գրիգոր Նարեկացու և Հովհաննես Շիրազի ողբագրքերը՝ հերմենևտիկ խողովակներով պիտի անցկացնենք երկու պոեմների հետևյալ աղերսները. …
Պատմության ընթացքում տարբեր ազգեր ու ժողովուրդներ ունեցել են դրացիական հարաբերություններ կամ նվաճվել են այլ ազգերի ու ժողովուրդների կողմից: Պատմական այս անժխտելի իրողության արդյունքում նրանցից շատերը հաճախ դարձել են միևնույն մշակույթի կրողներ՝ ձեռք բերելով համանման կենսապայմաններ: Սրա արդյունքում ծնվել են մտածողության համանման ձևեր: Դրանք էլ անխուսափելիորեն ներթափանցել են սեփական հոգևոր մշակույթի առանցքային ճյուղեր: Զարգացվածության առավել բարձր …
Այս նյութն ամենևին լրագրողական խայթիչ ակնարկ կամ աստվածաբանական մտորումների շարադրանք չէ: Սա զարթուցիչ ազդաշեփոր է՝ ուղղված ճարտարապետին, պատվիրատուին, ինձ, քեզ, նրան: Ինչու՞ են մեկենասներն իրենց անվան հավերժացումը փնտրում եկեղեցաշինության ճանապարհին: Արդյո՞ք նրանք կրողն են այն դավանանքի, որի տաճարի վիմագրերը սերունդներին պիտի հիշեցնեն իրենց մասին: Սա մերօրյա մոլուցք չէ: Հիշե՛նք Հուստինիանոսի բացականչությունը Այա Սոֆիայի կառուցման …
![[Նոր գիրք] «Զրույց ազգանորոգ ոգու հետ»](http://arvestagir.am/wp-content/uploads/2017/05/Dialogue-with-nation’s-spirit.jpg)
Ապրողներս ականատեսն ու մեղսակիցն ենք ապացուցված ճշմարտության, այն է. օրվա հայն ունակ չէ ազգային գերխնդիրներ լուծելու: – ՓԱԿՈՒՂՈ՞ՒՄ ԵՆՔ: – Ո՛Չ: Որո՞նք են ներկա իրողության պատճառներն ու, վերջապես, ո՞րն է ելքը: Հաճախ լսելի է «ՄԵԶ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ Է ՊԵՏՔ» արդարամիտ արտահայտությունը: Կա՞ այդ ծրագիրը: Դուք կասեք՝ ո՛չ: «Ո՛չ»-ն անբավարար ծանոթության հետևանք է: Ազգային գերխնդիրների և՛ …
Այս երանելիները խորապես զգացել, ըմբռնել ու որսացել են ասքի, առասպելի, էպոսի ու գրի «խորհուրդ խորինը» և ապա նոր միայն մարմին տվել դրան: Վահագնը հարձակվում է սև ու խավար վիշապ-հրեշների վրա, սպանում նրանց և Արեգակն ու երկնային ջրերն ազատում գերությունից: Այս Հայկը… վայելչակազմ էր, թիկնավետ, գեղագանգուր մազերով, վառվռուն աչքերով, հաստ բազուկներով։ Սա քաջ և երևելի հանդիսացավ …
Հուշարձանի տեղափոխում. մշակութասերների իրարանցում, մասնագետների հակընդդեմ, բայցև ծանրակշիռ փաստարկների, դատողությունների ու դիտողությունների բախումներ, արդյունքում՝ խնդրի վերջնական լուծման «զրո» ընդհանուր հայտարար, բայց երբեմն հուշարձանի պահպանման վերջին հույս կամ միակ ու իրական փրկություն: Վերջինի մասին են վկայում տեղափոխված որմնանկարները, խճանկարները, քանդակները, խաչքարերը, ճարտարապետական կառույցները և համալիրները, մինչև անգամ ժայռափոր տաճարները: Իհարկե, կան նաև ցավալի դեպքեր, երբ զանազան …
